Op 12 maart 1945 werden op het Hofplein 20 mannen gedood als represaille voor een aanslag op een functionaris van de Ordnungspolizei en de liquidatie van een Duitse SD’er en een Nederlandse helper. Twee uur later worden de andere twintig omgebracht op de Goereesestraat in Rotterdam-Zuid.
De veertig verzetsmensen zijn slachtoffer van een wraakactie van de Duitse bezetter. Hitler heeft in de zomer van 1944 aangekondigd dat ‘berechting van illegale werkers gestopt moet worden’. Zonder enige vorm van proces kan de Sicherheitsdienst (SD) verzetsmensen oppakken en straffen. De SD gebruikt dit om het verzet te breken.
De SS- und Polizeifuhrer Rauter geeft in september 1944 het bevel om mensen uit het verzet langs de openbare weg dood te schieten en hun lichamen te laten liggen ter afschrikking van de bevolking. Gearresteerde verzetsmensen kunnen nu zomaar uit hun cel worden gehaald en naar een willekeurige plek gebracht worden om daar te worden vermoord. Ze zijn ‘Todeskandidaten’.
Aan het fusilleren van de veertig mannen in Rotterdam gaan drie gebeurtenissen vooraf:
– op 5 maart wordt op de Pleinweg een aanslag gepleegd op SD’er Rohmer en zijn Nederlandse helper Koster.
– in de nacht van 6 op 7 maart probeert het Verzet tussen Arnhem en Apeldoorn een vrachtauto buit te maken. Ze schieten op een voertuig en dat blijkt de auto te zijn waarin de hoogste Duitse politiechef in Nederland zit: Rauter. Hij raakt zwaargewond.
– op 9 maart vindt op het Hofplein een schietpartij plaats bij een SD’er omkomt. Een jongeman uit het verzet heeft waarschijnlijk geschoten uit angst dat zijn wapen bij een controle zou worden ontdekt.
De Duitse bezetter neemt genadeloos wraak. Op 12 maart worden om vijf uur ’s morgens dertig Todeskandidaten uit de gevangenis in Scheveningen gehaald. Ze worden naar een schoolgebouw in de Rotterdamse Witte de Withstraat gebracht. Daar komen er nog tien mannen bij, die gevangen zitten op politiebureau Haagsche Veer.
Twintig van hen worden even na acht uur naar het Hofplein gereden. Ze worden er om half negen doodgeschoten. Hun lichamen blijven een dag liggen.
De twintig anderen worden door soldaten naar Rotterdam-Zuid gebracht. Op de hoek van de Pleinweg met de Goereesestraat worden de twintig gefusilleerd.